Wartość dodana

Co tworzy nową wartość? Moim zdaniem praca i tylko praca. Ale też nie każda. Praca powinna tworzyć nowe lub przekształcać już istniejące dobra w inne, o wyższej użyteczności, jakości, czy choćby wyglądzie. Dobra te powinny być nadto społecznie użyteczne, a nie szkodliwe. Ktoś kto produkuje narkotyki (nie służące celom medycznym) też wytwarza, ale rzeczy nie tylko nie użyteczne, a szkodliwe, tworzy więc nie wartość lecz antywartość, psując lub wręcz rujnując zdrowie lub nawet życie drugiej osoby. Niewątpliwie najbardziej użyteczna jest praca rolnika, który w prawidłowy sposób uprawia rośliny czy też hoduje zwierzęta (tu pewnie zaprotestują weganie, ale muszą pamiętać, że nie wszyscy ludzie są tacy sami). Równie użyteczna bywa praca rzemieślnika, a obecnie częściej producenta, który wytwarza inne niezbędne poza jedzeniem i piciem towary: naczynia, ubrania, środki produkcji (także rolniczej), pojazdy i inne przedmioty niezbędne w codziennym życiu lub znacznie je ułatwiające. Jest też grono osób zajmujących się usługami, które nie tworzą materialnie nowych rzeczy, ale np. służą ich utrzymaniu, dostarczeniu do osób ich potrzebujących, bądź też polepszeniu komfortu ludzkiego życia: będą tu więc lekarze, pielęgniarki i inni pracownicy służby zdrowia, sprzedawcy, transportowcy, fryzjerzy i cała gromada innych osób wykonujących przydatne czy wręcz niezbędne dla innych czynności. Na pewnym etapie rozwoju społeczeństwa są tu też np. policjanci, żołnierze czy urzędnicy czuwający nad prawidłowym funkcjonowaniem grup społecznych.

Wykonujący powyższe prace, jeżeli robią to prawidłowo i rzetelnie zasługują na uznanie i szacunek, ale też i zapłatę równoważącą ich wkład pracy i dająca im środki na zakup koniecznych z kolei dla nich dóbr od innych osób. Kiedy osoby te zdobędą już takie środki mogą swój pozostały czas wykorzystywać na wypoczynek, albo też świadczyć nieodpłatnie inne prace na rzecz albo bliskich im osób, albo też większej otaczającej ich społeczności. Robią to jako tzw. hobby coś co im sprawia przyjemność, a dla innych albo jest obojętne (nie szkodzi im) albo też dostarcza im pozytywnych doznań. Mogą więc albo coś tworzyć np. malować, rzeźbić, mogą śpiewać, tańczyć, pisać wiersze, piosenki, opowiadania itp. Możliwości jest wiele, bo świat jest duży i różnorodny. W prawidłowo funkcjonującym społeczeństwie ludzie nie powinni gromadzić dóbr, które są im zbędne, nie powinni też domagać się za swoją pracę większych środków, niż wartość dóbr jakie wytwarzają, a ewentualny nadmiar uzyskanych, wypracowanych środków powinni przekazywać na rzecz tych, którzy sami nie mogą lub nie potrafią wytworzyć wartości dodanej: dzieci, osób niepełnosprawnych w stopniu im to uniemożliwiającym, osób chorych lub czasowo zagubionych lub też ewentualnie odkładać na tzw. czarną godzinę.

Przedstawiony powyżej model jest modelem idealnym, trudnym do pełnej realizacji. Ale istotne jest by dążyć w jego kierunku, a wtedy z każdym dniem otaczający nas świat może zmieniać się na lepsze. Nie służy temu natomiast nadmierne gromadzenie dóbr, domaganie się niewspółmiernej do wartości dodanej zapłaty za swoją pracę, domaganie się takiej zapłaty za realizację działań, które powinny być tylko hobby czy rozrywką, a nie sposobem na wyciąganie od innych nienależnych nam świadczeń. Dopóki największym marzeniem znacznej grupy ludzi będzie robić tak by się nie narobić, kupić za bezcen, sprzedać za krocie, oszukać inną osobę, czy wręcz zabrać lub przywłaszczyć sobie to co do niej należy, wiele osób będzie nieszczęśliwych, zagubionych, chorych, zdesperowanych i pozbawionych głębszego sensu życia. Bo takiego sensu nie nada nawet największa ilość zgromadzonych dóbr, jeżeli nie będzie ona odpowiadała wartości dodanej, tj. prawdziwemu wkładowi danej osoby w życie społeczności, której jest częścią.

Nikt z siebie nie daje tyle, by mieć wielokrotnie więcej niż inni ludzie. A jeżeli los obdarzył go tak, że może dodać więcej, powinien pamiętać o innych, którzy nie zostali tak szczodrze obdarowani, a nie próbować ich zniewolić, uzależnić czy nawet poniżyć lub w inny sposób wykorzystać lub skrzywdzić.